BỆNH VIỆN ĐA KHOA KHU VỰC MIỀN NÚI  PHÍA BẮC QUẢNG NAM TIẾP NHẬN VÀ ĐIỀU TRỊ CÁC CAS BỆNH NGỘ ĐỘC BOTULINUM DO ĂN CÁ CHÉP MUỐI Ủ CHUA

Vừa qua, Bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi Phía Bắc Quảng Nam tiếp nhận 3 chùm ca bệnh, tổng số 10 người bị ngộ độc Botulinum do ăn cá chép muối ủ chua ở huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam; trong đó có 01 người đã tử vong. Đội ngũ bác sĩ Bệnh viện đã nghi ngờ ngộ độc Botulinum do các triệu chứng lâm sàng biểu hiện tình trạng liệt cơ và có yếu tố dịch tễ từng chùm ca bệnh. Bệnh nhân được điều trị khoa Hồi sức tích cực – Chống độc và phối hợp với các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy hội chẩn, điều trị các bệnh nặng đang thở máy. Bệnh viện Chợ Rẫy đã cử chuyên gia mang 5 lọ thuốc giải độc (giá hơn 6.000 USD/lọ) ra Bệnh viện.

Chùm ca bệnh số 1 ( xã Phước Đức, huyện Phước Sơn): Ngày 07/3/2023 gồm 3 nữ và 1 nam, ngụ tại xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cả 4 người đều ăn cá chép muối ủ chua. Sau 12 - 24 giờ ăn cá, các trường hợp này đều có triệu chứng đau bụng, nôn ói, mệt mỏi và yếu dần tay chân. Sau 3 ngày điều trị tại Bệnh viện đa khoa khu vực miền núi Phia Bắc Quảng Nam, do diễn tiến bệnh quá nặng đã có 1 bệnh nhân nữ 40 tuổi tử vong. Sức khỏe 3 ca còn lại đã tạm ổn.

Chùm ca bệnh số 2 (xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn):  Gồm 3 nam và 1 nữ cùng gia đình, ngụ xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ngày 16-3 cả gia đình ăn cá chép muối ủ chua và chỉ sau khoảng 24 giờ, các bệnh nhân có triệu chứng nôn ói nhiều, mệt mỏi, đau đầu… được chuyển đến Bệnh viện đa khoa khu vực miền núi Phía Bắc Quảng Nam cấp cứu. 

Đến ngày 18-3 có 2 bệnh nhân bị liệt tứ chi, suy hô hấp phải thở máy; còn 2 bệnh nhân còn lại (nam 12 tuổi và nữ 24 tuổi) yếu nhẹ tứ chi, sức cơ 4/5 - 5/5, có thể tự thở được. 

Chùm ca bệnh thứ 3 (xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn): là bệnh nhân nữ 37 tuổi, ngụ xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Sau một ngày ăn cá chép muối ủ chua, bệnh nhân này nôn ói nhiều, yếu dần tay chân và được chuyển đến bệnh viện cấp cứu. Đến ngày 16-3, bệnh nhân bị suy hô hấp, thở máy.

Sau khi tiếp nhận các trường hợp bệnh nhân ngộ độc thức ăn, nghi ngờ bị ngộ độc BOTULINUM, Ban Giám đốc Bệnh viện Đa khoa KVMN Phía Bắc Quảng Nam khẩn trương chỉ đạo các khoa/phòng liên qua thực hiện các nội dung:

-        Tiến hành hội chẩn viện gồm các khoa Hồi sức tích cực và Chống độc, khoa nội Lão học – Thần kinh - Tâm thần, phòng Kế hoạch tổng hợp

-        Xin ý kiến chỉ đạo của Bệnh viện Bạch Mai

-        Hội chẩn trực tiếp với Bệnh viện Chợ Rẫy thành phố Hồ Chí Minh

-        Điều trị hồi sức tích cực cho người bệnh

-         Chỉ định làm xét nghiệm máu (Phối hợp với chi cục an toàn thực phẩm Quảng Nam)

-        Điều trị nâng cao thể trạng, thở máy, an thần, kháng sinh khi có chỉ định

-        Điều trị than hoạt, sorbitol…, an thần, kháng sinh

-        Điều trị thuốc giải độc cho 3 bệnh nhân đang thở máy

Sáng ngày 18/3, Bệnh viện đa khoa KVMN Phía Bắc Quảng Nam kết nối hội chẩn online cùng các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy. Kết quả hội chẩn cho thấy khả năng các bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum rất cao.

Trước tình huống cấp bách này, ban lãnh đạo Bệnh viện Chợ Rẫy quyết định cử các chuyên gia hàng đầu về chống độc và hồi sức gồm TS.BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa bệnh nhiệt đới và  BSCKII Trần Thanh Linh - Trưởng khoa hồi sức cấp cứu, cùng một dược sĩ trực tiếp mang 5 lọ thuốc giải độc Botulinum còn lại (thuốc hiếm) ra Bệnh viện đa khoa khu vực miền núi Phía Bắc Quảng Nam sử dụng điều trị cho 3 bệnh nhân ngay chiều cùng ngày.

Ths. BSNT Lê Minh Dũng – Trưởng khoa HSTC-CĐ Bệnh viện Đa khoa KVMN Phía Bắc Quảng Nam cho biết “Cả 3 chùm ca bệnh cùng ăn một loại thức ăn là cá chép muối ủ chua. Trong quá trình chế biến loại thức ăn này, cá được bỏ vào hộp thủy tinh đóng kín sau 2 - 3 tuần mới lấy ra ăn. Đây là yêu tố tạo điều kiện cho vi khuẩn Clostridium Botulinum phát triển. Người bệnh khi ăn phải loại vi khuẩn này sẽ gây ra tình trạng ngộ độc rất nguy hiểm đến tính mạng”.

Đến 18h30 ngày 18-3 kết quả xét nghiệm mẫu thức ăn cá chép muối ủ chua do Viện Pasteur Nha Trang thực hiện (thức ăn của chùm ca bệnh đầu tiên) xác định Clostridium Botulinum týp E (+). 

"Có thể khẳng định là các bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum" – TS.BS Lê Quốc Hùng chia sẻ.

Các Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa KVMNPB Quảng Nam và Bệnh viện Chỡ Rẫy thăm khám cho bệnh nhân

Song song với việc điều trị cho các bệnh nhân, Bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi Phía Bắc Quảng Nam cũng đã gửi báo cáo cho Sở Y tế Quảng Nam về các trường hợp ngộ độc nói trên. Đề nghị ngành y tế địa phương khẩn trương thông báo cho người dân trên địa bàn ngăn chặn khả năng có người bị ngộ độc tiếp theo do ăn phải thực phẩm này.  

Về phía Bệnh viện Đa khoa KVMN Phía Bắc Quảng Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hết mức có thể để chăm sóc, điều trị hồi sức cấp cứu cho các người bệnh bị ngộ độc này.

BSCK1 Nguyễn Quang Anh Tuấn