Bệnh võng mạc đái tháo đường là bệnh mạch máu võng mạc hay gặp nhất và là nguyên nhân hàng đầu gây mù vào tuổi 30-64 ở các nước đang phát triển.

Bệnh ĐTĐ gây nhiều biến chứng tại mắt, tim mạch, thận, thần kinh. Trong đó biến chứng tại mắt rất hay gặp.

Võng mạc Đái tháo đường là bệnh lý tại võng mạc gây ra do bệnh lý ĐTĐ. Bệnh VMĐTĐ xảy ra hầu hết ở các trường hợp ĐTĐ tiến triển sau 10-15 năm. Người ta thống kê, nhìn chung sau 15 năm bị ĐTĐ, 2% bệnh nhân sẽ mù, 10% bệnh nhân thị lực kém.

YẾU TỐ NGUY CƠ

-         Thời gian mắc bệnh là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. Tỷ lệ mắc bệnh VMĐTĐ sau 10 năm là 50% và sau 30 năm là 90%.

-         Kiểm soát đường huyết kém: thử nghiệm lâm sàng cho thấy kiểm soát chặt chẽ đường máu làm chậm tiến triển của VMĐTĐ.

-         Thai nghén: làm bệnh VMĐTĐ tiến triển nhanh

-         Huyết áp cao: kiểm soát chặt chẽ rất có giá trị với đái tháo đường loại 2 có bệnh hoàng điểm.

-         Bệnh thận: nếu nặng làm bệnh võng mạc đái tháo đường nặng thêm

-         Yếu tố nguy cơ khác: lipit máu cao, hút thuốc, phẫu thuật đục thuỷ tinh thể, béo phì và thiếu máu.

BỆNH SINH

Bệnh VMĐTĐ chủ yếu là một bệnh lý vi mạch, khi đó các mạch máu nhỏ đặc biệt dễ tổn thương do đường huyết cao. Tác động trực tiếp của tăng đường máu lên các tế bào võng mạc cũng có vai trò quan trọng.

PHÂN LOẠI

Phân loại theo ETDRS- nghiên cứu điều trị sớm đái tháo đường đang được áp dụng rộng rãi trên lâm sàng bao gồm:

·         Bệnh võng mạc đái tháo đường nền

·         Bệnh hoàng điểm đái tháo đường

·         Bệnh võng mạc đái tháo đường tiền tăng sinh

·         Bệnh võng mạc đái tháo đường tăng sinh

·         Bệnh mắt đái tháo đường nặng: gồm có bong võng mạc do co kéo, xuất huyết dịch kính kéo dài và glocom tân mạch.

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP

Giai đoạn đầu bệnh nhân có thể không cảm thấy gì bất thường. Khi bệnh tiến triển hơn có thể gặp:

            - Cảm giác có đốm đen (ruồi bay), hoặc các sợi màu đen phía trước

            - Nhìn mờ

            - Hình ảnh dao động

            - Thấy những vùng đen hoặc những vùng trống trong cảnh vật

            - Mất cảm nhận màu sắc

            - Mù

Do vậy bệnh nhân ĐTĐ nên kiểm tra mắt thường xuyên để phát hiện sớm bệnh VMĐTĐ điều trị ngăn ngừa giảm thị lực.

ĐIỀU TRỊ

Điều trị có 3 phương pháp chính: laser quang đông võng mạc, tiêm thuốc vào trong nhãn cầu và phẫu thuật. Điều trị sớm, tích cực có thể làm dừng, hạn chế giảm thị lực mắt bị bệnh.

Laser quang đông võng mạc

                                      Tiêm thuốc vào nhãn cầu

                                             Phẫu thuật cắt dịch kính

PHÒNG NGỪA

     Bệnh võng mạc đái tháo đường có thể kiểm soát được nếu người bệnh tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, theo dõi đường máu và duy trì lối sống lành mạnh.

     Hiện nay, bệnh viện Đa khoa KVMN phía Bắc Quảng Nam có khám tầm soát bệnh với quy trình: thử thị lực, khám tổng quát mắt, tra thuốc giãn đồng tử để khám dịch kính, võng mạc; chụp hình màu đáy mắt để nhận định các tổn thương giai đoạn sớm.

                                                        Bs Nguyễn Thị Ái Nhi

                                                            Khoa mắt- BV đa khoa KVMN phía Bắc Quảng Nam