CHỦ ĐỀ SỨC KHỎE SỐ 40: XÉT NGHIỆM MÁU TỔNG QUÁT VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý
Xét nghiệm máu tổng quát và những điều
cần lưu ý
Xét nghiệm máu tổng quát là
một trong những xét nghiệm máu thường quy được chỉ định trong nhiều trường hợp
khám chữa bệnh. Xét nghiệm này giúp phát hiện các bệnh thông thường và còn được
sử dụng trong các trường hợp tầm soát sớm các bệnh lý, khám tiền hôn nhân,
khám sức khỏe tổng quát… Vậy xét nghiệm máu tổng quát bao gồm những gì? Ý nghĩa
kết quả xét nghiệm máu? Cần làm gì trước khi xét nghiệm máu ?… Hãy cùng Bệnh
Viện Đa khoa KVMN Phía Bắc Quảng Nam tìm hiểu:
Xét nghiệm máu tổng quát là một trong những
xét nghiệm máu thường quy
1. Xét nghiệm máu tổng quát thường bao gồm:
-
Kiểm tra
nhóm máu.
-
Bệnh về
máu, liên quan đến máu như bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu, huyết tán, suy tủy,
thiếu máu, ung thư máu.
-
Kiểm tra
chức năng của gan(SGOT, SGPT) và chức năng thận như ure máu, creatinine.
-
Bệnh tiểu
đường.
-
Bệnh về
não như nhiễm trùng não, thiếu máu não.
-
Rối loạn
mỡ máu (cholesterol, triglyceride, HDL-C).
-
Bệnh
Gout.
-
Bệnh về
gan như viêm gan A, B, C, … xơ gan, tăng men gan, ung thư gan…
-
Phát hiện
HIV.
2. Xét nghiệm máu tổng quát được tiến hành như thế
nào?
Xét nghiệm máu tổng quát
khá đơn giản. Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy một ít máu trên người bệnh và
mang đi làm xét nghiệm. Về cơ bản, xét nghiệm máu tổng quát thường bao gồm những
xét nghiệm chính như: Xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm đường máu, xét
nghiệm mỡ máu, xét nghiệm men gan…
-
Xét
nghiệm công thức máu: Nhằm
xác định các chỉ số về số lượng hồng cầu, bạch cầu và các tế bào máu khác. Bên
cạnh đó cũng cho chúng ta thấy các tính chất của các tế bào máu như: độ lớn,
lượng hemoglobin…Qua đó, bác sỹ có thể phát hiện các bệnh về máu sớm như thiếu
máu, nhiễm trùng, ung thư máu,…
-
Xét
nghiệm đường máu: nhằm
xác định nồng độ đường trong máu giúp phát hiện bệnh tiểu đường. Bạn có nguy cơ
mắc bệnh tiểu đường nếu kết quả đường huyết trong máu lúc đói cao hơn 100
miligam/decilit (mg/dl).
-
Xét
nghiệm mỡ máu: giúp đo
hàm lượng cholesterol (cholesterol toàn phần, LCL – Cholesterol xấu và HDL –
Cholesterol tốt) và triglyceride trong máu. Hàm lượng hai thành phần này cao
cảnh báo nguy cơ về các bệnh tim mạch đang đe dọa sức khỏe chúng ta mỗi ngày.
- Xét nghiệm men gan: gồm có men alanine amino transferase (ALAT hoặc SGPT) và men aspartate amino transferase (ASAT hoặc SGOT). Những thông số này cho phép chẩn đoán các bệnh lý ở gan (do virus, rượu hoặc ung thư). Không chỉ cho biết các bệnh về gan, nồng độ các men này cũng tăng ở bệnh viêm tuyến tụy hoặc nhồi máu cơ tim.
Xét nghiệm tổng quát giúp phát hiện
các bệnh thông thường
3. Ý nghĩa của các chỉ số thường gặp trong các kết
quả xét nghiệm máu tổng quát
Không chỉ
có ý nghĩa quan trọng trong các chẩn đoán của bác sĩ, kết quả xét nghiệm máu
còn có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp bạn hiểu rõ tình trạng cơ thể và sức
khỏe của bản thân. Theo dõi bảng đánh giá mà chúng tôi đã tổng hợp dưới đây,
bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm máu tổng quát như thế nào là bình thường.
4. Ai là người cần làm xét nghiệm máu tổng quát?
Theo các
chuyên gia y tế khuyến cáo, bất kỳ người già, người trưởng thành đến trẻ em đều
nên đi xét nghiệm máu tổng quát định kỳ hàng năm.
Xét
nghiệm máu tổng quát định kỳ có thể giúp phát hiện sớm một số bệnh tật để chữa
trị kịp thời. Hoặc cảnh báo các bệnh mắc phải trong tương lai để có phương án
điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, phòng tránh bệnh tốt hơn.
Bên cạnh
đó, cũng có một số bệnh nhân được bác sỹ yêu cầu xét nghiệm máu để chẩn đoán
bệnh. Đặc biệt, đối tượng là trẻ em và thai phụ.
Xét
nghiệm máu định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp người bệnh nhận biết các
chất thiếu hoặc thừa trong cơ thể để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng nhằm phát
triển cân đối.
5. Những lưu ý trước khi lấy máu làm xét
nghiệm
a.
Cần làm
gì trước khi xét nghiệm máu?
-
Không nên
uống thuốc trước khi đi làm xét nghiệm máu: một số xét nghiệm chỉ cho kết quả chính xác khi bệnh nhân không
ăn uống gì trước khi làm xét nghiệm 4 – 6 tiếng hoặc không ăn sáng sau khi thức
dậy (như xét nghiệm kiểm tra bệnh liên quan đường máu và mỡ máu (đái tháo
đường), bệnh về tim mạch (cholesterol, triglycerid, HDL, LDL…), bệnh về gan
mật). Vì sau khi ăn, chất dinh dưỡng sẽ chuyển hóa thành đường glucose khiến
lượng đường trong máu tăng. Nếu làm xét nghiệm, kết quả sẽ không chính xác.
-
Người
bệnh cần tránh sử dụng các chất kích thíchnhư rượu bia, thuốc lá, cà phê… vài tiếng đồng hồ trước khi lấy
máu xét nghiệm.
-
Một số
loại xét nghiệm khác, người bệnh không cần nhịn đói trước khi lấy máu như HIV,
suy thận, cường giáp, Alzheimer (mất trí nhớ ở người già)…
b. Thời
điểm lấy máu xét nghiệm tốt nhất
Thời điểm tốt nhất để lấy mẫu máu xét nghiệm là buổi sáng. Khi lấy mẫu máu, trong vòng 12 tiếng trước đó cần nhịn ăn, không uống nước ngọt, nước hoa quả, sữa, rượu chè… Các chỉ số sinh hóa máu của một số xét nghiệm nếu làm không đúng thời điểm, sau ăn hoặc sau khi dùng các chất kích thích sẽ cho kết quả không chính xác.
Khoa xét nghiệm