CHỦ ĐỀ SỨC KHỎE SỐ 58: 13 CÁCH ĐỂ CÓ LÁ GAN KHỎE MẠNH
Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể.
Gan của bạn đóng vai trò giải độc cơ thể. Vì vậy, khi lá gan khỏe mạnh, cơ thể
bạn cũng tràn đầy sức sống và ít bị bệnh tật hơn.
Sau đây là 13 cách giúp bạn duy trì lá gan khỏe mạnh:
1. Duy trì cân nặng hợp lý
Nếu
bạn thừa cân hoặc béo phì,
bạn đứng trước nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, một trong những
hình thức bệnh gan tiến triển nhanh nhất. Trong trường hợp này, giảm cân là
cách để giảm lượng mỡ thừa trong gan.
2.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý
Để lá gan của bạn khỏe mạnh, không bị quá tải, nên tránh
những bữa ăn mà hàm lượng calories quá cao, tránh ăn nhiều chất béo bão hòa,
quá nhiều tinh bột (carbonhydrate) tinh chế và đường tinh chế.
Không nên ăn gỏi, tiết canh, hải sản sống hoặc đồ ăn
tái/sống để tránh nhiễm khuẩn gan.
Chế
độ dinh dưỡng lành mạnh, giàu chất xơ, tránh xa đồ uống có cồn là bí quyết để
gan khỏe mạnh
Hãy duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, nên ăn nhiều chất
xơ. Để đủ hàm lượng chất xơ, bạn nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, bánh mỳ ngũ
cốc nguyên hạt, gạo và ngũ cốc nguyên hạt.
Nên ăn lượng thịt đỏ vừa phải, nên uống sữa ít béo và lượng
phô mai vừa phải.
Đối với chất béo, nên ăn dầu thực vật, các loại quả hạch,
hạt (lạc, óc chó,...) và cá cũng với hàm lượng hợp lý. Người bị gan nhiễm mỡ
nên ăn dầu thực vật và mỡ cá thay vì mỡ động vật.
Để giải độc gan, cần phải uống đủ nước hàng ngày. Bởi uống
nước giúp cơ thể tránh mất nước, qua đó gan cũng được thải độc tốt hơn và khỏe
mạnh hơn.
3. Tập thể dục đều đặn, thường xuyên
Khi bạn tập thể dục đều đặn liên tục, cơ thể bạn sẽ
"đốt cháy" triglyceride và do đó có thể giảm mỡ trong gan. Tập thể
dục cũng giúp máu lưu thông tốt hơn, đặc biệt để nuôi dưỡng lá gan của bạn khỏe
mạnh hơn.
4. Tránh xa độc tố
Độc tố có thể làm tổn thương tế bào gan. Hãy giảm tiếp xúc
trực tiếp với độc tố như các sản phẩm khí dung aerosol và chất tẩy rửa, thuốc
trừ sâu, hóa chất và chất phụ gia. Khi sử dụng khí dung aerosol, hãy đảm bảo
phòng thoáng khí và đeo khẩu trang. Không hút thuốc.
5. Hạn chế đồ uống có cồn
Đồ uống chứa cồn như rượu bia,...có thể gây ra nhiều vấn đề
đối với sức khỏe. Rượu có thể gây hư tổn hoặc hủy hoại các tế bào gan và gây ra
sẹo ở gan.
Lạm
dụng rượu bia có thể gây tổn thương gan
Hãy tư vấn bác sĩ để cai rượu. Bạn có thể uống rượu ở mức độ
cho phép hoặc nếu cần, có thể phải bỏ hẳn rượu.
6. Không sử dụng thuốc phiện/thuốc gây nghiện
Những loại thuốc gây nghiện bao gồm cần sa / hashish,
cocaine (bao gồm cả crack), heroin, chất gây ảo giác, thuốc hít hoặc thuốc trị
liệu tâm lý loại theo toa (thuốc giảm đau, thuốc an thần, chất kích thích và
thuốc an thần) được sử dụng không theo mục đích y tế.
7. Không sử dụng kim tiêm bị nhiễm bẩn
Trong thực hành tiêm, hoặc dùng que nhọn, vật dụng sắc nhọn
thâm nhập cơ thể chẳng hạn như sinh thiết,..., cần đảm bảo dụng cụ được khử
khuẩn sạch sẽ. Tiêm ven trong bệnh viện thì cần dùng kim tiêm một lần và đảm
bảo kim tiêm sản xuất tại cơ sở có uy tín, vô trùng.
Ngoài ra, đối với các hoạt động xăm trổ, xỏ khuyên như
khuyên tai, khuyên rốn trên cơ thể cũng cần đảm bảo kim tiêm và dụng cụ vô
trùng khử khuẩn để tránh nhiễm khuẩn gây độc cho gan.
8. Cần thận trọng khi tiếp xúc với máu
Nếu vì lý do nào đó mà bạn tiếp xúc với máu hay vết thương
hở của ai đó mà không được khử trùng, cần ngay lập tức đi khám bác sĩ. Nếu lo
lắng, hãy đến ngay phòng y tế gần nhất để được tư vấn khử khuẩn, làm sạch vết
thương hở, tránh nhiễm trùng và làm các xét nghiệm theo dõi nếu cần thiết.
9. Không dùng chung vật dụng vệ sinh cá nhân
Những dụng cụ vệ sinh cá nhân như bàn chải đánh răng, dao
cạo râu và cắt móng tay không nên dùng chung. Bởi vô tình có thể làm lây các
truyền nhiễm, chẳng hạn như máu hay dịch từ người bệnh sang người lành. Chẳng
hạn như nếu người nhiễm HIV hay virus viêm gan C đánh răng và chảy máu, thì
dùng chung bàn chải có thể làm lây virus sang cho người lành.
10. Tình dục an toàn
Quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ hoặc quan hệ với nhiều bạn
tình làm tăng nguy cơ nhiễm viêm gan B và viêm gan C.
Vì vậy, nên quan hệ tình dục an toàn. Đặc biệt, chung thủy
một vợ một chồng cũng là cách để phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục,
trong đó có viêm gan B và viêm gan C. Đây cũng là cách để bạn có sức khỏe tổng
thể và lá gan khỏe mạnh hơn.
11. Rửa tay
Rửa
tay là thói quen tốt giúp phòng tránh nhiều loại bệnh
Rửa tay là cách để phòng tránh nhiễm khuẩn, do đó giúp bạn
phòng tránh virus vi khuẩn thâm nhập cơ thể, trong đó có các tác nhân gây ra
bệnh gan.
Vì vậy, thói quen rửa tay trước khi ăn không bao giờ thừa.
Thậm chí trước khi sơ chế đồ ăn, bạn cũng nên rửa tay sạch sẽ để đảm bảo an
toàn vệ sinh thực phẩm cho cả gia đình.
Sau khi đi vệ sinh, thay tã cho em bé, bạn cũng cần rửa tay
thật sạch sẽ.
12. Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn, tránh tương tác thuốc
Khi dùng thuốc sai cách, không đúng chỉ dẫn, dùng thuốc quá
liều có thể dẫn tới gây độc cho gan. Dùng không đúng hay trộn thuốc lẫn lộn vào
nhau cũng có thể gây hư hại gan.
Vì vậy, không bao giờ được dùng chung rượu với thuốc tây y.
Kể cả khi dùng nhiều loại thuốc một lúc, cũng phải tư vấn bác sĩ về thời gian
sử dụng và liều lượng để tránh tương tác thuốc.
Kể cả thuốc không kê đơn, thảo dược hay thực phẩm chức năng
khi sử dụng cũng nên tư vấn bác sĩ để tránh tương tác thuốc hay nhiễm độc gan
không cần thiết.
13. Tiêm phòng viêm gan
Hiện tại, tiêm phòng có thể giúp chúng ta chống lại viêm gan
A và viêm gan B. Tuy nhiên, không may là chúng ta vẫn chưa có vaccine phòng
viêm gan C. Vì vậy, bảo vệ chống lây nhiễm viêm gan C vẫn là cách tốt nhất.
Để phòng chống viêm gan C, cần tránh tiếp xúc với máu người
nhiễm, tránh sử dụng chung vật dụng cá nhân hay kim tiêm với người nhiễm. Khi
nghi ngờ phơi nhiễm, cần đến ngay bệnh viện khám, xét nghiệm và được tư vấn
phòng ngừa điều trị kịp thời.
Khoa Khám Bệnh