CHỦ ĐỀ SỨC KHỎE SỐ 62: CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG CHO BÀ BẦU TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
3 tháng đầu thai kỳ là thời kỳ vàng cho quá trình hình thành của thai
nhi trong bụng mẹ. Vì vậy, trong giai đoạn này việc chăm sóc dinh dưỡng cho bà
mẹ mang thai thời kỳ này cũng trở lên quan trọng. Sau đây là một số hướng dẫn
thực hiện chế độ dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai 3 tháng đầu.
1. Dinh dưỡng tháng thứ nhất
- Tháng đầu của thai kỳ, cơ thể
bắt đầu thay đổi, hormone nội tiết tố tăng lên, làm bạn thường xuyên cảm giác
buồn nôn và khó chịu bụng. Đó chính là dấu hiệu của ốm nghén. Lúc này, thật khó
để có thể kết hợp ăn uống đủ chất và giúp làm dịu cơn thai nghén. Trong tháng
đầu mang thai, bà mẹ nên ăn:
+ Ăn một bữa ăn nhẹ giàu carbohydrate khoảng
15-20 phút trước khi ra khỏi giường. Để sẵn ở đầu giường một lọ bánh quy mặn,
các loại hạt, ngũ cốc hoặc trái cây sấy khô.
+ Chia 3 bữa ăn chính thành 6 bữa nhỏ mỗi ngày.
+ Chọn các thực phẩm dễ tiêu hóa, kết hợp ăn
tinh bột cùng nguồn protein nạc từ thịt gà và cá. Đừng quên uống thêm sữa ít
béo và bổ sung thêm các chế phẩm từ sữa vào buổi sáng và buổi tối.
+ Uống nước giữa các bữa ăn, chứ không nên
uống trong bữa ăn.
+ Tránh những món khó tiêu nhiều chất béo,
chiên, rán, quá ngọt hoặc cay.
- Trong tháng đầu tiên này, bác sĩ thường
khuyên bạn nên uống axit folic. Bổ sung dưỡng chất này là rất quan trọng cho sự
phát triển của thai nhi.
- Bạn cũng có thể bổ sung thêm
thực phẩm giàu folic như: Các loại rau xanh đậm, bánh mì và ngũ cốc nguyên hạt,
các loại đậu.
- Trong tháng đầu mang thai,
tuyệt đối không ăn thức ăn chưa nấu chín như trứng sống, thịt tái, sashimi…
2. Dinh dưỡng tháng thứ 2
Tăng cân khi mang thai sao cho hợp lý là điều mẹ bầu cần phải
biết. Trong 3 tháng đầu, bạn chỉ cần tăng khoảng 1-2kg, hoặc đôi khi chỉ cần
0,4kg -1,7kg cũng khá ổn, bởi nhiều mẹ vì sự “tra tấn” của chứng ốm nghén, lại
bị sút vài cân. Về vấn đề ăn cho cả hai, mẹ nên định rõ lại quan điểm. Không
phải ăn gấp đôi, nhưng phải ăn thêm để đảm bảo lượng calorie cần thiết hằng
ngày tăng khoảng 300.
Vì vậy, thay vì để ý đến kích cỡ khẩu phần ăn, bạn nên chăm sóc
chất lượng món ăn của mình. Thực phẩm trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng
thứ 2 nên đa dạng, và nằm trong nhóm thực phẩm thiết yếu: Các loại ngũ cốc,
bánh mì, rau, trái cây, sữa, chế phẩm từ sữa, thịt và các loại đậu.
Ngoài ra, cố gắng hạn chế thức ăn nhiều calorie, chất béo và
đường. Axit folic vẫn đóng vai trò quan trọng trong tháng này. Ngoài ra, nhớ
uống 2 ly sữa ít béo mỗi ngày, vì đây là nguồn bổ sung canxi tuyệt vời.
3. Dinh dưỡng tháng thứ 3
Trong 2 tháng đầu tiên của thai kỳ, có thể chuyện ăn uống không
phải đề tài yêu thích của bà bầu bởi tác dụng phụ của buồn nôn, mệt mỏi, mất
ngủ.
Tuy nhiên, một khi đã bước qua tháng thứ 3, tình hình sẽ dần
chuyển biến tích cực hơn. Cảm giác khó chịu do chứng ốm nghén đang giảm đi
trông thấy.
Nếu 2 tháng trước vẫn chưa ăn đúng cho lắm, không sao, bạn có thể
cho vào quỹ đạo từ bây giờ. Cấu trúc bữa ăn vẫn là 3 bữa chính và 2-3 bữa ăn
nhẹ mỗi ngày. Vào cuối tháng thứ 3, bạn nên tăng khoảng 0,4- 1,7kg. Sau cột mốc
này, mỗi tuần bạn sẽ tăng khoảng 0,5kg. Lời khuyên dinh dưỡng cho bà bầu tháng
thứ 3 này như sau:
-
Tạo
thói quen ăn nhiều rau và trái cây trong bữa ăn. Giảm đồ ăn vặt không thân
thiện, nhiều calo, ít dinh dưỡng như đồ ngọt, thức ăn nhanh, thực phẩm chế
biến. Thay vào đó, chọn món giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như các loại
hạt, trái cây sấy khô.
-
Uống
ít nhất 8 ly nước mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thêm chất lỏng từ nước
trái cây tươi, súp, canh. Lượng sữa ít béo giàu canxi tăng lên 3-4 ly/ngày.
-
Tiếp
tục bổ sung vitamin, khoáng chất.
Bs. Nguyễn Quang Anh Tuấn – T3G