Cúm là bệnh nhiễm vi rút cấp tính đường hô hấp với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Bệnh cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, nhập viện và tử vong. Ngay cả những người trưởng thành trẻ tuổi, khỏe mạnh cũng có nguy cơ mắc bệnh và có thể lây nhiễm cho những người dễ bị tổn thương hơn… Do đó, việc tiêm phòng cúm là rất quan trọng.

1.    Vai trò của vắc xin phòng cúm đối với phòng ngừa cúm

Vắc xin phòng cúm là giải pháp phòng ngừa hiệu quả đối với bệnh lý này. Khi đi vào cơ thể, khoảng 2 tuần sau, vắc xin sẽ tạo ra kháng thể để bảo vệ cơ thể chống lại sự xâm nhập của virus cúm. Hiệu quả bảo vệ đạt được phụ thuộc vào độ tuổi tiêm phòng và đáp ứng miễn dịch của mỗi cơ thể. Tuy nhiên, hầu hết các loại vắc xin cúm có thể đạt hiệu quả bảo vệ tới 90%.

Virus cúm hàng năm vẫn phát triển biến thể nên mũi tiêm phòng năm ngoái không thể bảo vệ cơ thể trước chủng virus mới của năm nay. Đây cũng chính là lý do vắc xin phòng cúm sẽ được phát hành hàng năm để bắt kịp với sự phát triển của virus cúm. Thực hiện tiêm phòng cúm định kỳ mỗi năm là cách giúp hệ miễn dịch tạo ra kháng thể để bảo vệ cơ thể tránh khỏi các loại virus trong vắc xin được tiêm.

2.    Những ai nên tiêm phòng cúm?

Bất kỳ ai từ 6 tháng tuổi trở lên, có bệnh nặng hay không, đều nên tiêm phòng cúm. Việc tiêm phòng cúm sẽ giúp giảm nguy cơ cao bị các biến chứng nặng của bệnh cúm, đồng thời bảo vệ những người xung quanh không bị lây cúm.

Những người từ 65 tuổi trở lên có khả năng bị suy giảm miễn dịch sớm hơn so với những người dưới 65 tuổi. Do đó, có thể cân nhắc sử dụng một loại vắc xin cúm hiệu lực cao hơn. Tuy nhiên, cũng cần thảo luận với bác sĩ xem có cần thiết để tiêm loại vắc xin này hay không.

Tiêm phòng cúm bảo vệ bạn không bị mắc cúm, vì vắc xin cúm chứa một phiên bản không hoạt động của vi rút cúm mà hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể nhận ra và ngay lập tức sẽ tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại vi rút. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp tiêm phòng cúm rồi vẫn bị mắc do vắc xin chưa đủ thời gian tác động, chủng cúm mắc phải không có trong vắc xin... Sau tiêm vắc xin phòng cúm, có thể gặp một số tác dụng phụ như mệt mỏi, đau đầu trong vài ngày hoặc đau ở chỗ tiêm.

Mùa cúm cao điểm nhất thường gặp vào mùa thu và mùa đông, vì vậy mọi người thường tiêm phòng cúm vào giữa tháng 9, tháng 10 và tháng 11. Tuy nhiên, vi rút cúm có quanh năm, do đó, tiêm vắc xin phòng cúm bất kỳ lúc nào có thể.

4.    Có nên tiêm phòng cúm liều thứ hai nếu mùa cúm kéo dài?

5. Chi tiết lịch tiêm vắc xin phòng cúm theo độ tuổi

- Đối với trẻ 6 tháng tuổi - 9 tuổi chưa từng tiêm vắc xin cúm:

+ Tiêm 2 mũi, khoảng cách tối thiểu giữa mỗi mũi là 1 tháng.

+ Mỗi năm đều tiêm nhắc lại.

- Người lớn và trẻ em trên 9 tuổi:

+ Tiêm mũi đầu tiên 0.5ml.

+ Các năm sau mỗi năm đều tiêm nhắc lại.

6. Một số vấn đề cần lưu ý về tiêm phòng cúm

- Tiêm vắc xin phòng cúm vẫn có khả năng bị cúm:

Không phải tiêm vắc xin phòng cúm có nghĩa là sẽ không bị cúm nữa. Bản thân vắc xin cúm chỉ chứa một phiên bản không hoạt động của virus cúm mà cơ thể nhận ra được để kích thích hệ miễn dịch hoạt động, phản ứng lại với virus. Nếu tiêm phòng cúm rồi nhưng vẫn mắc cúm thì hoặc là do thời hạn phát huy hiệu lực của vacxin chưa đến hoặc là do mắc phải chủng cúm không có trong vắc xin

- Một số phản ứng phụ có thể gặp sau tiêm phòng cúm:

+ Mẩn đỏ.

+ Nhức đầu.

+ Sưng tấy vết tiêm.

+ Đau cơ.

+ Sốt nhẹ.

+ Buồn nôn.

+ Mệt mỏi.

- Các trường hợp sau không được tiêm vắc xin phòng cúm:

+ Trẻ dưới 6 tháng tuổi.

+ Người có tiền sử dị ứng nghiêm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng khi tiêm vắc xin.

+ Người đã từng bị Hội chứng Guillain-Barré.

- Dấu hiệu cảnh báo sốc phản vệ sau tiêm phòng cúm cần chú ý để đến bệnh viện cấp cứu ngay:

+ Sốt cao kèm hiện tượng co giật.

+ Bị đau bụng và nôn.

+ Tụt huyết áp nhanh nên bị ngất.

+ Hô hấp khó khăn, thở rít, thở khó.

Có thể nhận thấy, cứ mỗi năm virus cúm lại có sự biến chủng và trong nhiều trường hợp, cúm mùa có thể gây ra biến chứng trầm trọng đe dọa đến sự sống. Bên cạnh đó, cúm còn rất dễ lây nhiễm. Vì thế, tiêm phòng cúm vẫn được xem là giải pháp phòng ngừa hiệu quả trước các vấn đề này.

BSCK1 Nguyễn Quang Anh Tuấn – T3G